آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا طنز در تاریک ترین زوایای زندگی یافت می شود؟ آیا با این دوراهی مواجه شده اید که خنده خود را با یک شوخی غیرمنتظره خفه کنید و در نهایت به خاطر خنده دار بودن جوک احساس گناه می کنید؟ چگونه طنز غیر حساس را در عصری تشخیص دهیم که طنز سیاه به طور مرتب در رسانه های اجتماعی و حتی در تبلیغات برند مورد استفاده قرار می گیرد؟ امروزه، نیاز فزاینده ای برای پرداختن به این موضوع وجود دارد که چرا بین استفاده از طنز سیاه برای پرداختن به مسائل اجتماعی و هنجارهای غیر متعارف و طنز سیاه برای تقویت همان هنجارها و مسائل اجتماعی تفاوت وجود دارد.
یافتن کمدی در کمین تراژدی و پوچی یکی از جنبه های طبیعت انسان است. ما تعجب می کنیم که چرا طنز اغلب در تاریک ترین گوشه های زندگی یافت می شود. این شکل از کمدی مرزهای آنچه را که می توان قابل قبول بداند جابجا می کند.
مقدمه ای بر طنز تاریک
به عبارت ساده، طنز تاریک که به عنوان کمدی تاریک، طنز بیمارگونه نیز شناخته می شود، اصطلاحی است که برای نوعی از کمدی استفاده می شود که موضوعاتی را که موضوعات جدی یا تابو هستند، روشن می کند. این جدید نیست و می توان به معنای واقعی کلمه شیوع آن را مشاهده کرد. از رمان‌های تراژدی قدیمی شکسپیر که با طنز بیمارگونه نوشته شده‌اند تا فیلم‌های مدرنی مانند Fight Club که مروری طنزآمیز از مردانگی و فرهنگ مصرف‌کننده دارند. این نوع کمدی اغلب به موضوعات حساس، مسائل اجتماعی و شرایط ناخوشایند می پردازد. آزادی از موانع موجود در قراردادهای اخلاقی و اجتماعی را ارائه می دهد. در شرایط ناخوشایند یا ناراحت کننده، افراد و جوامع شوخ طبعی را کشف می کنند.
جذابیت طنز سیاه
شکی نیست که امروزه طنز سیاه در گوشه و کنار اینترنت یافت می شود. طنز تیره و پر پیچ و خم می تواند یک طعم اکتسابی باشد، اما رواج استفاده از آن مطمئناً قابل چشم پوشی نیست. این اغلب به عنوان یک مکانیسم دفاعی حیاتی برای کسانی که کار سخت پیچیدگی خانواده دارند عمل می کند. تمایل متخصصان به استفاده از آن به عنوان مکانیزم مقابله با استرس مداوم محل کار به عنوان نمونه ای از این ایده است (به عنوان مثال، شولمن-گرین، 2003؛ تالبوت و لومدن، 2000؛ وانزر و همکاران، 2005).
وقتی سالیوان (2000) به ادراک مددکاران اجتماعی از خود و نحوه استفاده از طنز در محل کار نگاه کرد، متوجه شد که 20 درصد از آنها علیرغم داشتن افکار متناقض در مورد آن، به استفاده از طنز سیاه اعتراف کردند. علاوه بر این، 15 درصد از مددکاران اجتماعی فکر می کردند که طنز سیاه برای کاهش تنش در محل کار حیاتی است. بر اساس تحقیقی در سال 2017 که در ژورنال پردازش شناختی منتشر شد، کسانی که از طنز تیره لذت می برند «ممکن است ضریب هوشی بالاتری داشته باشند، پرخاشگری پایینی از خود نشان دهند و در مقابل احساسات منفی به طور مؤثرتری نسبت ، مقاومت کنند.»
استفاده مسئولانه از طنز سیاه
شوخ طبعی تاریک اغلب به عنوان یک مکانیسم مقابله نامیده می شود. کمدی تاریک، طبق عقاید فروید، راهی برای برقراری ارتباط با امیال و نگرانی های سرکوب شده در مورد مسائل ممنوعه به مردم می دهد. خندیدن راهی برای رهایی از فشار روانی است.این طنز همچنین به عنوان یک تکنیک مقابله ای عمل می کند. ایجاد نور از تروما به افراد اجازه می دهد تا احساسات دردناک را به صورت شناختی تری پردازش کنند. تاب آوری در برابر بی عدالتی و وحشت را تقویت می کند (فرای، 2023). چقدر دور خیلی دور است؟ طنز سیاه و طنز توهین آمیز خط ظریفی دارند، اما یک تمایز واضح وجود دارد.
طنز تاریک اغلب موضوعات حساس یا تابو را بررسی می کند و طنز را در موارد غیرمنتظره یا ناراحت کننده پیدا می کند. با این حال، زمانی که تهاجمی شود می تواند از خط عبور کند. به بیان ساده، تفاوت کلیدی در اینجا این است که طنز سیاه نادرست بودن موضوع، و پوچ بودن موضوع را برجسته می کند و به فرد اجازه می دهد تا به صورت انتقادی به موضوع نگاه کند. طنز توهین آمیز آن بی عدالتی ها را بدون استناد به تفکر انتقادی تقویت می کند. طنز سیاه، زمانی که مسئولانه استفاده شود، باید ما را به فکر و خنده درباره پیچیدگی های زندگی وادار کند. نباید درد و رنج کسانی را که از قبل به حاشیه رانده شده یا تحت ستم هستند بدتر کند.
مردم باید از آن برای زیر سوال بردن پوچ بودن و مشکل پشت مسائل اجتماعی استفاده کنند. نباید شرایط را روشن کند. از آنجایی که طنز سیاه ذاتاً ذهنی است، می تواند به طور ناخواسته شکاف بین افراد را افزایش دهد. می تواند باعث ناراحتی یا توهین برخی افراد شود. این می تواند به بی دست و پا اجتماعی، و احساس بیگانگی منجر شود و کلیشه ها و سوگیری ها را تقویت کند.